Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat eksikliği nasıl anlaşılır?
Son günlerde özellikle çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu konusu uzmanlar tarafından çok irdeleniyor. Bunun nedeni özellikle dikkat eksikliği probleminin günümüzde çok artması, ancak ailelerin bunu far edemeyip çocuğun bilerek yaptığını sanması ve çocuğa kötü davranılması.
Uzmanlarına sorduğumuz bu konunun aslında bilinenlerin aksine, oldukça önemli detayları olduğunu öğrendik. Çocuklar genelde bazı durumlarda biz yetişkinlerden farklıdırlar. Anne ve babaların yaptıkları en büyük hata ise çocuklarının kendileri gibi davranmalarını beklemeleridir. Bir çocuk asla bir yetişkin gibi sakin, sabırlı ve uslu olamaz. Çünkü bu durum çocuğun doğasına zaten aykırıdır. Bu nedenle çocuğunuza her zaman empati yapmayı aklınızdan çıkarmayın.
Çocukların hemen hemen hepsi sabırsız, çok hareketli, unutkan ve çok konuşkan olur. Bu nedenle anneler ve babalar çocuklarında oluşan dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorununu ya çok geç fark ederler ya da hiç anlamazlar bile.
Hiperaktivite nasıl anlaşılır?
Dediğimiz gibi çocuklar genelde aynı şekilde hareketler sergiledikleri için kendi çocuğunuz size anormal gelmez. Ancak hiperaktivite rahatsızlığı tedavi süreci için erken teşhis edilirse çok ciddi avantaj sağlar. Bu nedenle erken teşhisi kesinlikle önemsemeli ve belirtileri gözlemlemelisiniz.
Hiperaktivite 3 yaşından itibaren belirtiler göstermeye başlar. Zaten bu sıkıntı 3 yaş civarında başlar. Genelde tespiti ise ilkokula başladığında olur. Burada en önemli detay belirtilerdir. Uzmanların hiperkativite ile ilgili verdikleri belirtilerin çocuğunuzda olup olmadığından emin olun ve belirtiler bariz bir şekilde varsa hemen bir uzmana gösterin çocuğunuzu.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu yaşayan çocuklar genelde agresif ve çok huzursuz, kaygılı çocuklardır. Arkadaşları ile iyi ilişkiler kuramazlar, çok inatçı ve kavgacı bir yapıya sahiptirler.
Aşırı hareketli olurlar
Çok konuşurlar
İstekleri dışında yerlerinde duramazlar
Çok hızlı dikkatleri dağılır ve bir konuda dikkat toplamakta zorlanırlar
Her soruya hemen cevap verme isteği duyarlar
Sürekli bir şeylerini kaybederler
Sabırsız olurlar özellikle oyun oynarken sıra beklemek istemezler
Tehlikeli aktiviteleri hiç korkmadan yaparlar
Kurallara genelde uymazlar
Ne söylediklerinin genelde farkında değillerdir
Sessiz oynaması gereken yerde bile sessiz duramazlar
Bir aktivitenin içindeyken hemen sıkılıp başka bir aktiviteye yönelirler
Dikkat eksikliği nasıl anlaşılır?
Aslında dikkat eksikliği nasıl anlaşılır sorusunun cevabı hiperaktivite nasıl anlaşılır ile aynıdır. Çünkü ikisi de beraber baş gösteren sıkıntılardır. Dikkat eksikliğinde de yukarıda saydığımız tüm belirtiler vardır çocukta. Gene de belirtmek gerekirse.
Çocuk bir konuda dikkatini toplamakta zorlanır
Dikkati çok hızlı dağılır
Bir aktivite ile uğraşırken hemen sıkılıp başka bir aktiviteye yönelir
Bidliği halde bazı ödevlerini yaparken yanlışlar yapar
Sürekli birşeylerini kaybeder ya da unutur
Zihnini kullanması gereken oyunlardan ya da aktivitelerden kaçmak ister
Plan yapmakta sıkıntı yaşar
Üzerine düşen görevlerini ödev yapmak gibi tamamlamakta sıkıntılar yaşar
Dikkat eksikliği olan çocuğa nasıl davranmalı?
Gelelim dikkat eksikliği olan çocuğa nasıl davranmalı konusuna. Öncelikle çocuğunuzu kesinlikle bir uzmana götürün ve eğer teşhis konulduysa bu noktadan sonra doktorunuzla beraber uygun tedavi sistemini harfiyen uygulayın. Beraberinde size düşen görevleri de yerine getirirseniz bu sürecin çocuğunuz için çok daha kolay ve hızlı geçmesini sağlarsınız.
Çocuğunuza bir kaç görev verecekseniz bunu parçalara ayırarak verin. Basit ve kafasını karıştırmadan anlatın görevleri.
Çok sabırlı olun ve asla çocuğunuzu incitmemeye çalışın.
Çocuğunuz sık sık hatalar yapacaktır, bu hatalar arasında doğru yaptıklarını bulun. Yanlış yaptıklarına değil doğru yaptıklarına odaklanmasını sağlayın. Böylece çocuk kendini işe yaramaz biri olarak düşünmeyecektir.
Çocuğunuzun bir konuda iyi olduğu ve çok iyi yapabildiği bir aktiviteyi keşfedin ve bu aktivite ile ilgili onu sürekli övün.
Çocuğunuz günlük rutin işlerini unutuyor olabilir. Böyle bir durumda günlük rutin işlerini düzenleyen ve onun unutmasını engelleyen bir çizelge hazırlayın. Ama bu çizelge kesinlikle detaylardan uzak ve çok anlaşılır olmalıdır.
Olumlu yanlarını her zaman ödüllendirin. Onunla gurur duyduğunuzu her fırsatta söyleyin. Burada sonuçtan çok çabasını görün. Örneğin bir sınav için çok çabalamış ancak istediği notu alamamışsa bile onun gösterdiği çabanın farkında olduğunuzu çocuğunuza onu ödüllendirerek gösterin.
Her olumsuz hareketini ise cezalanadırmayın. Ceza genelde çocuklarda ters tepen ve çocuğun içine kapanmasına neden olan bir durumdur. Ancak bu demek değildir çocuk her istediği gibi hareket edebilsin. Elbette bu dengeyi sağlamak çok önemli. Okulda arkadaşlarına zarar vermişse, ya da buna benzer çok sevimsiz hareketler yapmışsa bu durum yanlış ve uyarılması gereken bir harekettir.
Özellikle uzmanlar hiperaktivite ve dikkat eksikliği yaşayan çocuklara içlerindeki fazla enerjileri atabilmeleri için spor yapmalarını önerirler. Hangi spor dalı olduğunun bir önemi yok, sevdikleri bir spor dalı ile ilgilenmesini sağlayın.
Kitap okumak bu tarz çocuklar için çok faydalı sonuçlar verir. Ancak bağırarak onu zorlayarak değil, onu özendirerek kitap okuma şevk edin. Beraber kitap evlerine gidin, onun seveceği ve mutlu olacağı kitaplar alın.
